Geke van den Berg is fulltime judoka op Papendal, Europees kampioene onder 23 jaar en daarnaast afgestudeerd en werkzaam als mondhygiëniste. Zij vertelt jullie graag over mondgezondheid en energiebronnen vanuit voeding.
Als topsporter kwam ik in aanraking met FIRST om scherper te zijn in wedstrijden en meer energie te hebben tijdens de trainingen. Maar juist mijn tandheelkundige achtergrond zorgde ervoor dat ik de kauwgom verkoos boven koffie of andere cafeïne houdende dranken en het ook ben blijven gebruiken tijdens het sporten en in het dagelijkse leven.
Mondgezondheid en topsport
Tijdens de olympische spelen van 2012 werd een hoog niveau aan tandheelkundige problematiek aangetroffen onder de deelnemers in verschillende sporten. Mondgezondheid is een erg belangrijk, maar vaak nog vergeten onderdeel van de gezondheid en het welzijn van een topsporter. Het advies is om maximaal 7 eet- en/of drinkmomenten te hebben op een dag (het drinken van water telt natuurlijk niet mee). Bij het hebben van meer dan 7 momenten, wordt het risico op het krijgen van gaatjes verhoogd. Gaatjes worden veroorzaakt doordat de suikers uit voeding door bacteriën worden omgezet in zuren. Deze zuren tasten het glazuur aan, maar ook directe zuren kunnen zorgen voor gebitsslijtage. Denk hierbij aan sinaasappels, frisdranken en sportdranken. De tanden hebben de tijd tussen deze eet- en drinkmomenten nodig om te kunnen herstellen. Het speeksel speelt een belangrijke rol in dit beschermingsmechanisme. Het zorgt voor het wegspoelen en neutraliseren van de zuren. Uit onderzoek is echter gebleken dat na een periode van fysieke activiteit er sprake is van een verminderde gestimuleerde speekselvloed, in de volksmond ook wel de droge mond genoemd. Tel hierbij het gebruik van een energydrink of sportdrank op, en je snapt dat dit geen ideale situatie is voor de mondgezondheid.
Suikervrij en bundelen
De meeste sportdranken en cafeïne houdende middelen bevatten suikers. Dit kunnen toegevoegde suikers zijn, maar ook natuurlijke suikers. Wanneer je iedere keer kleine hoeveelheden neemt, zit je zo boven het maximum van 7 momenten op een dag. Het advies is om een sportdrank in één keer op te drinken of een reep te combineren met je shake, om zo de momenten te beperken. Daarnaast is suikervrij een goede keuze. Let wel op dat een light-drank vaak alsnog veel directe zuren bevat om de smaak te optimaliseren en dat “zonder toegevoegde suikers” niet betekent dat het geheel suikervrij is. Natuurlijke producten zoals vruchtensap bevatten ook suikers die gaatjes veroorzaken. Suikervervangers zoals maltitol, sucralose en xylitol zijn niet-cariogeen, wat betekent dat zij geen gaatjes veroorzaken en beter zijn voor je gebit. Deze suikervervangers worden gebruikt in First Energy Gum.
Speekselstimulering en xylitol
Een droge mond kan ontstaan door bijvoorbeeld langdurig te praten of door het gevoel van stress en zenuwen. Maar ook door een periode van fysieke activiteit kan de speekselproductie omlaaggaan. Kauwen zorgt ervoor dat de speekselafgifte weer wordt gestimuleerd. Hiervoor kan een maaltijd genuttigd worden of een suikervrije kauwgom gebruikt worden, vaak heeft deze ook nog xylitol als bestandsdeel. Xylitol is een natuurlijke zoetstof die door de bacteriën in de mond niet kan worden omgezet tot zuur. Daarnaast zijn er meerdere studies die aantonen dat wanneer xylitol frequent en voor een langere periode wordt gebruikt, het invloed heeft op de samenstelling van de bacteriën in de mond en er zo minder zuurvorming ontstaat bij het gebruik van andere suikers.
Verkleuring van de tanden
Tegenwoordig is het schoonheidsideaal: hoe witter de tanden, hoe beter. Thee, koffie en roken zijn middelen die dit schoonheidsideaal tegenwerken. De kleurstoffen verbinden zich met de tandplak en doordat de tanden niet volledig glad zijn, hecht zich dit in de putjes en groefjes. Tandplak is de laag bacteriën die zich dagelijks ophoopt op de tanden en kiezen. Dit zorgt er dus niet alleen voor dat suikers worden omgezet in zuren, maar ook dat de kleurstof van voedingsmiddelen op de tanden blijft zitten. Deze hechting kan worden geminimaliseerd door uiteraard minder van deze voedingsmiddelen te gebruiken of bijvoorbeeld naast een kop koffie ook water te drinken.
Verantwoorde keuze
First Energy Gum is een kauwgom met 80 mg cafeïne en B-vitamines die je binnen 10 minuten voorziet van een langdurige schone energie boost, extra focus en kracht. Het ontstaan van FIRST kwam voort uit een zoektocht van topschaatser Mark Tuitert naar een goed werkende gezonde energiebron op basis van cafeïne. Ook voor de tanden blijkt FIRST een goede keuze. Het bevat geen suikers, wél xylitol, stimuleert de speekselafgifte en bevat geen kleurstoffen die zich inbouwen in de tandplak. Hiermee kan je een boost energie krijgen voor je trainingen, wedstrijden of tijdens het werk, zonder dat je je tanden ermee belast.
Tip voor de gezonde mond
- Poets 2 keer per dag 2 minuten de tanden met fluoride tandpasta.
- Gebruik dagelijks een tandenstoker, rager of floss.
- Hou je aan de maximum van 7 eet- en/of drinkmomenten op een dag.
- Beperk het gebruik van zure dranken/voeding op een dag.
- Bezoek regelmatig de tandarts en de mondhygiënist!